El-Mutavvel Belagat Ilimleri Beyan-Bedi

Islam düsünce dünyasinin zirve sahsiyetlerinden olan Teftazan Islam ilimlerin bircok alaninda cok büyük eserler vermis olup belagat alaninda da zirveyi tutmus; Sekkak ve Kazvn ile beraber Abdülkahir el-Cürcan ve Zemahser sonrasi belagat düsüncesini büyük oranda etkilemis ve bu alanda cok kiymetli eserler vermistir. Teftazannin belagat ilmine dair üc eseri olup bunlarin ilki halihazirda tercüme edilen ve el-Mutavvel diye bilinen eseridir. Digerleri ise el-Mutavveli ihtisar ettigi Muhtasarul-Mean ve Sekkaknin el-Miftahinin belagatle ilgili bölümüne yazdigi serhtir. Teftazan el-Mutavvelin yazimina yirmi yasinda baslamis, yirmi alti
yasinda bitirmistir. Cok erken bir dönemde yazilmis olmasina ragmen bu eser üzerine bircok hasiye ve son dönem itibariyle de serhler yazilmis, özellikle de Osmanli medreselerinde belagate dair üst düzeyde okutulan eserlerin en basinda gelmistir. el-Mutavvel memzuc bir serh olup et-Telhs üzerine yazilan serhlerin en güzeli olarak tavsif edilmektedir. Rivayete göre Timur, kiymetinden dolayi bu kitabi Herat kalesinin kapisina asmistir. el-Mutavvel sonrasi belagat alanindayazilan serh, hasiye ve talik tarzindaki eserler de -hepsi olmamakla birliktecogunlukla Seyyid Serif Cürcannin el-Miftah serhi olan el-Misbahi ve Adudüddn el- cnin el-Miftahin bir muhtasari olan el-Fevaidül-iyasiyyesi ile Teftazannin el-Mutavveli etrafinda dönmüstür.